انسولین به سلول ها اجازه می دهد تا گلوکز را جذب و استفاده کنند. در افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، سلول ها قادر به استفاده موثر از انسولین نیستند.
زمانی که سلول ها نتوانند گلوکز یا قند خون را جذب کنند، سطح آن در خون تجمع می یابد. اگر سطح گلوکز بالاتر از حد معمول باشد اما به اندازه کافی بالا نباشد که نشان دهنده دیابت باشد، پزشکان این را پیش دیابت می نامند.
پیش دیابت اغلب در افرادی که مقاومت به انسولین بالایی دارند رخ می دهد. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) حدود 1 نفر از هر 3 نفر به پیش دیابت مبتلا هستند.
در این مقاله با آزمایشگاه پاتوبیولوژی آلبرت همراه باشید، ما به درک فعلی مقاومت به انسولین و نقش آن به عنوان یک عامل خطر برای دیابت و سایر شرایط نگاه می کنیم. همچنین علائم و نشانه های مقاومت به انسولین و راه های اجتناب از آن را شرح می دهیم.
مقاومت به انسولین چیست؟
مقاومت به انسولین زمانی است که سلول های بدن به سیگنال های ارتباطی انسولین به درستی پاسخ نمی دهند.
این امر خطر ابتلا به پیش دیابت و در نهایت دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.
اگر لوزالمعده بتواند انسولین کافی برای غلبه بر میزان کم جذب تولید کند، احتمال ابتلا به دیابت کاهش می‌یابد و گلوکز خون در محدوده سالم باقی می‌ماند.
مقاومت به انسولین چگونه منجر به دیابت می شود؟
در یک فرد مبتلا به پیش دیابت، لوزالمعده به شدت برای ترشح انسولین کافی برای غلبه بر مقاومت بدن و پایین نگه داشتن سطح قند خون کار می کند.
با گذشت زمان، لوزالمعده توانایی خود را برای ترشح انسولین از دست می دهد و این می تواند منجر به ایجاد دیابت نوع 2 شود.
مقاومت به انسولین یکی از ویژگی های اصلی دیابت نوع 2 است.
مقاومت به انسولین و دیابت
انسولین میزان گلوکزی را که در جریان خون در گردش است تنظیم می کند. سلول ها را وادار به جذب گلوکز می کند که از غذایی که مردم می خورند به دست می آید.
انسولین همچنین یک پیام رسان شیمیایی است که به کبد دستور می دهد تا مقداری گلوکز را به جای آزاد کردن آن در جریان خون ذخیره کند. کبد گلوکز را برای ذخیره به شکل گلیکوژن بسته بندی می کند.
انسولین معمولا به بدن کمک می کند تعادل انرژی را حفظ کند و اجازه نمی دهد سطح گلوکز خون برای مدت طولانی بالا بیاید.
دلایل مقاومت به انسولین همچنان پیچیده است و محققان به بررسی ادامه می دهند.
مراحل زیر به تشریح درک فعلی از چگونگی ایجاد مقاومت به انسولین می پردازد:
- انسولین توانایی خود را برای حمایت موثر از سلول های بدن از دست می دهد.
- در ابتدا، لوزالمعده انسولین بیشتری ترشح می کند تا سطح قند خون ایمن را حفظ کند.
- پانکراس قادر به حفظ آزادسازی انسولین اضافی برای جبران افزایش مقاومت سلول ها نیست.
- به طور مداوم سطوح بالای گلوکز خون ایجاد می شود که اگر فرد قادر به دریافت درمان و مدیریت سطح قند خون نباشد، می تواند منجر به پیش دیابت و دیابت نوع 2 شود.
علائم مقاومت به انسولین
مقاومت به انسولین معمولاً تا زمانی که دیابت ایجاد نشود علائمی را نشان نمی دهد. CDC گزارش می دهد که بیش از 85٪ از افراد مبتلا به پیش دیابت احتمالاً از ابتلای خود به این بیماری بی اطلاع هستند.
همچنین بین مقاومت به انسولین و مسائل بهداشتی زیر ارتباط وجود دارد:
آکانتوز نیگریکانس: این عارضه پوستی می تواند در افراد مبتلا به مقاومت به انسولین ایجاد شود. لکه های ضخیم و مخملی روی کشاله ران، زیر بغل و پشت گردن ایجاد می شود. افزایش رنگدانه ممکن است باعث تیره شدن پوست، بسته به رنگ پوست فرد شود.
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): بین مقاومت به انسولین و PCOS ارتباط وجود دارد. علائم PCOS می تواند شامل چرخه های قاعدگی نامنظم، ناباروری و دوره هایی باشد که باعث درد می شود.
بیماری های عروقی: افرادی که سطح انسولین در خونشان بالاست، ممکن است خطر ابتلا به بیماری های عروقی مانند بیماری قلبی را نیز افزایش دهد، حتی اگر دیابت نداشته باشد.
اختلال افسردگی اساسی (MDD): پزشکان همچنین سطوح بالای انسولین در خون – حتی بدون وجود دیابت – را با افزایش خطر ابتلا به اختلال افسردگی اساسی مرتبط می دانند.
اگر کسی در مورد این شرایط نگرانی دارد، ممکن است بخواهد به دنبال آزمایش سطح انسولین و مقاومت به انسولین باشد.
عوامل خطر مقاومت به انسولین
موارد زیر عوامل خطر برای مقاومت به انسولین، پیش دیابت و دیابت هستند:
- داشتن اضافه وزن یا چاقی، به خصوص زمانی که وزن اضافی بدن در ناحیه میانی باشد
- داشتن یک سبک زندگی کم تحرک یا سبک زندگی کم تحرک
- سیگار کشیدن
- مصرف مقادیر زیاد الکل که می تواند بر کبد تأثیر بگذارد
- تجربه مشکلات خواب
- سطح کلسترول بالا
- فشار خون بالا، که یک مطالعه در سال 2018 با افزایش خطر مقاومت به انسولین مرتبط است
- پیش دیابت و دیابت برخی از عوامل خطر مشترک با بیماری های قلبی و سایر مشکلات سلامت قلبی عروقی و عروق مغزی مانند سکته مغزی دارند.
همیشه نمی توان از این عوامل خطر پیشگیری کرد، اما ممکن است برخی از آنها قابل اجتناب باشند. به همین دلیل، پزشکان اقدامات سبک زندگی را توصیه می کنند که می تواند به کاهش خطر این بیماری کمک کند.
وزارت بهداشت و خدمات انسانی توصیه می کند که همه افراد بالای 45 سال آزمایش دیابت را انجام دهند.
همچنین توصیه می کند که قبل از 45 سالگی آزمایش شود اگر فردی:
- اضافه وزن یا چاقی دارد
- سطح کلسترول بالایی دارد
- سابقه خانوادگی دیابت دارد
- دیابت بارداری داشته یا نوزادی با وزن بیش از 4 کیلوگرم به دنیا آورده است
تشخیص و تست مقاومت به انسولین
تعدادی از انواع آزمایش قند خون می توانند به تشخیص پیش دیابت و دیابت کمک کنند:
- تست A1C: این آزمایش میانگین سطح قند خون فرد را در 3 ماه گذشته اندازه گیری می کند.
- آزمایش قند خون ناشتا: پس از اینکه فرد به مدت 8 ساعت یا بیشتر از خوردن یا آشامیدن خودداری کرد، پزشک سطح گلوکز را بررسی می کند.
- آزمایش تصادفی گلوکز: این آزمایش شامل یک متخصص پزشکی است که سطح گلوکز خون را در نقطه‌ای از روز بررسی می‌کند.
پزشکان معمولاً برای اطمینان از تشخیص دقیق بیش از یک مورد از این آزمایش ها را درخواست می کنند.
اگر سطح قند خون به طور مداوم خارج از محدوده طبیعی باشد، ممکن است نشان دهنده مقاومت بدن در برابر انسولین باشد.
روش های جلوگیری از مقاومت به انسولین
تغییر برخی عوامل خطر برای مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 مانند عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی امکان پذیر نیست.
با این حال، فرد می تواند اقداماتی را برای کاهش احتمال ایجاد مقاومت به انسولین انجام دهد.
برخی از همین استراتژی‌ها، مانند مدیریت وزن یا ترک سیگار، کلید پیشگیری از بیماری قلبی و سکته هستند. کارشناسان می گویند که تا 50 درصد از افراد مبتلا به پیش دیابت می توانند با چنین اقداماتی از بروز دیابت جلوگیری کنند.
بر اساس CDC، اگر یک فرد دارای اضافه وزن یا چاقی 5 تا 7 درصد از وزن بدن خود را از دست بدهد، این می تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد.
ورزش نیز می تواند کمک کننده باشد. عضلات بعد از ورزش نسبت به انسولین حساس تر می شوند و به بدن کمک می کنند تا مقاومت به انسولین را معکوس کند.
تشخیص مقاومت به انسولین می تواند نگران کننده باشد، اما لزوما برای پیشگیری از دیابت دیر نیست.
جمع بندی
مقاومت به انسولین یکی از ویژگی های دیابت نوع 2 است و می تواند با پیش دیابت نیز وجود داشته باشد. انسولین برای قادر ساختن بدن به استفاده موثر از گلوکز و جلوگیری از افزایش بیش از حد قند خون ضروری است. هنگامی که انسولین به طور موثر کار نمی کند، سطح قند خون می تواند افزایش یابد و دیابت ایجاد می شود.
بسیاری از افراد مبتلا به پیش دیابت می توانند با اتخاذ اقداماتی در سبک زندگی برای مقابله با مقاومت به انسولین و ایجاد دیابت در مراحل اولیه، از ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری کنند. اگر نیاز به آزمایشات مختلف دارید و شرایط مراجعه به آزمایشگاه را ندارید می توانید فرم نمونه گیری در منزل آزمایشگاه آلبرت را پر کنید تا آزمایشات تان در سریعترین زمان در منزل یا محل کارتان انجام گیرد.
