آزمایش ویدال یک آزمایش خون سرولوژی است که به تشخیص تب حصبه یا روده در بدن کمک می کند. این آزمایش اولین بار در سال 1896 توسط ژرژ فردیناند ویدال انجام و به نام او نیز نامگذاری شد.
تست ویدال روشی پیشرفته برای بررسی آنتی بادی هایی است که بدن شما علیه باکتری سالمونلا که باعث تب حصبه می شود، می سازد. این آزمایش آنتی بادی های O و H را در نمونه خون (سرم) بیمار جستجو می کند.
به طور کلی این تست که مربوط به آزمایشگاه میکروب شناسی است؛ به تشخیص بیماری های تهدید کننده زندگی مانند تب حصبه کمک می کند. با این حال، تفسیر تست Widal برای رسیدن به نتایج صحیح مهم است.
تست ویدال چیست؟
آزمایش ویدال یک آزمایش خون سریع و آسان است که به تأیید یا رد تب حصبه کمک می کند، حتی اگر علائم خفیف باشند. به طور معمول، 6 تا 30 روز طول می کشد تا علائم اولیه تب پس از قرار گرفتن در معرض عفونت ظاهر شود، بنابراین بهترین نتیجه زمانی است که بعد از هفته اول علائم تجویز شود. پزشکان به دلایل متعدد آزمایش گسترده ای را توصیه می کنند.
از نظر بیولوژیکی، آزمایش ویدال برای شناسایی آنتی بادی ها علیه آنتی ژن های تاژک دار (H) و سوماتیک (O) که مسئول ایجاد عفونت و تب حصبه هستند، طراحی شده است. هنگامی که فردی به این آنتی ژن ها آلوده می شود، بدن او آنتی بادی های خاصی تولید می کند.
آزمایش گسترده، تعامل بین این آنتی ژن ها و آنتی بادی ها را در نمونه خون بیمار تجزیه و تحلیل می کند. با تشخیص وجود این آنتی بادی ها، این آزمایش می تواند تایید کند که آیا فرد به باکتری عامل تب حصبه آلوده شده است یا خیر.
باکتری عامل تب حصبه باکتری سالمونلا است. می تواند از فردی به فرد دیگر یا از مصرف مواد غذایی آلوده سرایت کند. باکتری ها دو نوع هستند:
- سالمونلا تیفی که با نام S. Typhi نیز شناخته می شود.
- سالمونلا پاراتیفی که به S. Paratyphi نیز معروف است
اکنون، باکتری S. Typhi دارای دو آنتی ژن به نام های زیر است:
- S. Typhi O (TO)، آنتی ژن اولیه
- S. Typhi H (TH)، آنتی ژن ثانویه
از طرف دیگر، باکتری S. Paratyphi دارای دو آنتی ژن زیر است:
- S. Paratyphi A
- S. Paratyphi B
نکته:
وقتی غذای آلوده به باکتری سالمونلا مصرف می کنید، به شکل آنتی ژن وارد بدن شما می شود. پس از رسیدن به سیستم گوارشی، ایمنی شما آنتی بادی هایی را علیه آن آنتی ژن ها ایجاد می کند. در نتیجه، آنتی ژن ها آگلوتینه می شوند (واکنش می کنند)، و تب حصبه شناسایی می شود.
این تست آگلوتیناسیون آنتی بادی هایی را که بدن شما در پاسخ به یک باکتری یا آنتی ژن خاص ساخته است را تشخیص می دهد. اگر تب حصبه دارید، سرم (خون) شما دارای آنتی بادی هایی است که واکنش نشان داده و آنتی ژن های سالمونلا را در آزمایش آگلوتیناسیون آگلوتینه می کنند.
چه کسانی باید آزمایش ویدال را انجام دهند؟
تب حصبه در صورت عدم درمان مناسب می تواند منجر به عوارض جدی برای سلامتی شود. اگر فردی علائم زیر را نشان دهد، پزشک ممکن است آزمایش گسترده ای را برای تایید تشخیص توصیه کند:
- تب و درد: تب تیفوئید معمولاً با تب شدید مشخص می شود که اغلب به 103 تا 104 درجه فارنهایت می رسد. تب ممکن است برای چند روز ادامه داشته باشد و با سردرد و بدن درد همراه باشد.
- علائم گوارشی تب حصبه: بیماران مبتلا به حصبه ممکن است ناراحتی، درد و حساسیت شکمی را تجربه کنند. یبوست در مراحل اولیه انتظار می رود، اما ممکن است اسهال در مراحل بعدی ایجاد شود.
- لکه های قرمز روی بدن: لکه های زرد رنگ ممکن است روی تنه بدن یا سایر نواحی ظاهر شوند. این لکه ها ممکن است تحت فشار محو و دوباره ظاهر شوند.
- کاهش اشتها و سطح انرژی: تب حصبه می تواند منجر به از دست دادن اشتها شود که ممکن است منجر به کاهش وزن شود. بیماران ممکن است احساس ضعف و خستگی کنند و ممکن است در انجام فعالیت های روزانه دچار مشکل شوند.
- علائم روانی تب حصبه شدید: در موارد شدید، بیماران ممکن است دچار هذیان، گیجی، بی قراری و توهم شوند. این علائم نشان دهنده عفونت شدیدتر است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
روش انجام تست ویدال
در ادامه شما را به صورت گام به گام با این تست آشنا می کنیم.
- مقدار کمی خون از بدن بیمار گرفته شده و اجازه لخته شدن داده می شود، سپس قسمت مایع خون به نام سرم با چرخاندن آن در دستگاه سانتریفیوژ از لخته جدا می شود.
- یک ماده منحصر به فرد به نام آنتی ژن از باکتری عامل تب حصبه تهیه می شود. این ماده با رشد باکتری در محیط کشت مخصوص تا زمانی که بمیرد ساخته می شود.
- سپس سرم با رقت های مختلف آنتی ژن در یک سری لوله آزمایش مخلوط می شود. هر لوله حاوی رقت متفاوتی از سرم است. سپس لوله ها در دمای 37 درجه سانتیگراد به مدت 16-18 ساعت انکوبه می شوند.
- پس از آن لوله ها برای هر گونه نشانه ای از کلوخه شدن یا آگلوتیناسیون باکتری ها مشاهده می شوند. اگر توده در یک رقت خاص سرم رخ دهد، نشان می دهد که بیمار در آن رقت آنتی بادی علیه باکتری ایجاد کرده است. بیشترین رقت سرمی که آگلوتیناسیون را نشان می دهد به عنوان تیتر آنتی بادی ثبت می شود.
- در نهایت، نتایج با مقایسه تیتر آنتی‌بادی بیمار با محدوده مرجع استاندارد تجزیه و تحلیل می‌شوند. تیتر 1:160 یا بالاتر به عنوان تشخیص تب حصبه در نظر گرفته می شود.
با این حال، توجه به این نکته مهم است که آزمایش ویدال به تنهایی برای تشخیص تب تیفوئید کافی نیست و سایر آزمایش‌های بالینی و آزمایشگاهی باید برای تأیید انجام شود.
به طور کلی، تست ویدال یک ابزار تشخیصی ارزشمند در تشخیص تب حصبه است و یک روش نسبتا ساده و سرراست است. مهم است که برای هر گونه نگرانی در مورد تب حصبه یا سایر شرایط پزشکی با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
تفسیر آزمایش ویدال
فرد مبتلا به حصبه علائمی مانند خستگی، تب بالا، سردرد، اسهال یا یبوست، درد شکم، کاهش وزن و لکه های قرمز را تجربه خواهد کرد. تشخیص و درمان تب تیفوئید در اسرع وقت برای جلوگیری از عوارض بیشتر مانند خونریزی شدید روده یا سوراخ شدن بسیار مهم است.
آزمایش های مختلفی برای تشخیص تب حصبه وجود دارد، مانند کشت مدفوع، مغز استخوان و … . یکی از این آزمایش ها تست Widal است که وجود آنتی بادی هایی را که بدن شما علیه باکتری سالمونلا در طول حصبه می سازد، تشخیص می دهد.
تفسیر آزمایشات ویدال به صورت تیتر بین 1:20 تا 1:640 گزارش می شود که تیتر آن 1:160 یا بالاتر نشان دهنده نتیجه مثبت است. مهم است که به خاطر داشته باشید که نتیجه مثبت لزوماً به این معنی نیست که فرد دارای عفونت فعال است، زیرا آنتی بادی ها می توانند برای مدت طولانی پس از درمان عفونت در خون باقی بمانند. در مناطق بومی مانند شبه قاره هند، آزمایش تک ویدال ارتباط بالینی کمی دارد. این به دلیل قرار گرفتن مکرر در معرض باکتری های عامل تیفوئید، ایمن سازی و احتمال زیاد واکنش متقابل از سایر عفونت ها مانند مالاریا و سالمونلا غیر تیفوئیدی است.
بنابراین، پزشکان باید سایر علائم و نشانه های بالینی را نیز برای تشخیص دقیق تب تیفوئید در نظر بگیرند. تشخیص زودهنگام و درمان با آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عوارض و به حداقل رساندن گسترش عفونت به دیگران ضروری است.
