علت بیماری ایدز چیست؟ راه های پیشگری از ایدز

بیماری ایدز با سرعت زیادی در حال گسترش است. هر سال حدود 2 میلیون مورد جدید تشخیص داده می شود. این بدان معناست که این تعداد افرادی است که توانایی محافظت از خود را به طور طبیعی در برابر عفونت ها و تومورها از دست می دهند. هیچ درمان و واکسنی وجود ندارد – واقعیتی که باید با آن زندگی کنیم. فقط پیشگیری از ایدز می تواند از این بیماری جلوگیری کند. از زمان عفونت تا ایجاد آخرین مرحله نقص ایمنی می تواند حدود 10 سال طول بکشد. عامل بیماری ایدز ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) است. در این پست می خواهیم بدانیم علت ایدز چیست و چگونه می توان از آن پیشگیری کرد.

ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ویروسی است که بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارد. HIV نوع خاصی از WBC (گلبول های سفید خون) و سلول های T-helper را از بین می برد. این ویروس همچنین در داخل این سلول ها از خود کپی می کند. سلول های T-helper با نام سلول های CD4 نیز شناخته می شوند. این سلول ها هنگام مبارزه بدن با بیماری، نقش مهمی را ایفا می کنند.

اچ آی وی درمان نشده معمولاً در عرض 10 سال منجر به سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) می شود. زمانی که فرد به ایدز مبتلا می شود، سیستم ایمنی بدن به شدت ضعیف شده است و بدن قادر به مبارزه با عفونت ها و جلوگیری از پیشرفت برخی سرطان ها نیست.

علت ایدز چیست؟

HIV ماکروفاهای خون را آلوده می کند. هنگامی که آنها آلوده می شوند، RNA ویروسی وارد سلول میزبان می شود و با کمک رونویسی معکوس DNA تولید می کند. این DNA ویروسی، سپس در ژنوم میزبان ادغام می شود و با فرآیند رونویسی، چندین نسخه از RNA تولید می کند. سپس این RNA ها چندین نسخه از ویروس را تشکیل می دهند و عفونت را به همان روش ادامه می دهند.

در همان زمان، HIV نیز وارد لنفوسیت های T می شود و همان مجموعه ای از رویدادها را که در ماکروفاژها انجام می دهد ادامه می دهد. این عمل منجر به کاهش تعداد لنفوسیت های T کمکی می شود. بنابراین، ایمنی بدن به طور قابل توجهی به خطر می افتد. ایمنی به حدی کاهش می یابد که فرد مبتلا حتی از عفونت های جزئی نیز رنج می برد که یکی از علائم مشخصه ایدز است. علائم دیگر عبارتند از حملات تب، اسهال و کاهش وزن قابل توجه.

علائم ایدز

بسته به مرحله بیماری، علائم ایدز در ترکیبات مختلف و با شدت های متفاوت ظاهر می شود. علائم ایدز شامل موارد زیر است:

• علائم شبیه آنفولانزا (تب، گلودرد، سردرد، سرفه)؛
• حالت تهوع و استفراغ بدون دلیل واضح؛
• تعریق شبانه و هیپرترمی مکرر؛
• درماتیت، کاندیدیاز، اونیکومیکوز؛
• التهاب غدد لنفاوی؛
• کاهش وزن؛
• اسهال طولانی مدت؛
• سابقه ذات الریه، تبخال و سل.

علائم ایدز در مردان مانند علائم در زنان است – هیچ تفاوتی وجود ندارد. خطر بیماری در موذی بودن آن نهفته است. در مراحل اولیه، تب و کسالت وجود دارد که به عنوان سرماخوردگی تلقی می شود. علائم ایدز در زنان ممکن است فقط از نظر برفک شدیدتر باشد.

راه های انتقال بیماری ایدز

نحوه انتقال ایدز اولین چیزی است که باید در مورد عفونت HIV بدانید. منبع می تواند یک ناقل بدون علامت یا یک فرد مبتلا به ایدز باشد. انتقال این بیماری از راه های زیر امکان پذیر است:

• اعمال جنسی محافظت نشده؛
• انتقال خون آلوده و مشتقات آن؛
• سرنگ و سوزن مشترک (مصرف مواد مخدر)؛
• از مادر در دوران بارداری و شیردهی

راه های محدودی برای انتقال ایدز وجود دارد، بنابراین از دست دادن با فردی که مبتلا به آن تشخیص داده شده است نترسید. عفونت با سرفه یا عطسه، استفاده از وسایل مشابه در خانه، رفتن به استخر یا توالت منتقل نمی شود. نیش حشرات نیز خطری ندارد. آنها مسیرهای انتقال ایدز نیستند.

چه کسانی در معرض خطر HIV هستند؟

اگر:

• فردی دارای تنوع جنسیتی هستید.
• با فرد دیگری که در معرض خطر ابتلا به HIV است رابطه جنسی دارید یا سوزن مشترکی استفاده کرده اید.
• با افرادی از کشوری با نرخ بالای عفونت HIV رابطه جنسی داشته اید.
• مواد مخدر تزریق می کنید و سوزن مشترک دارید.
• با استفاده از تجهیزات غیراستریل در خارج از کشور خالکوبی یا سوراخ کردن دیگری داشته اید.
• در کشوری که خون در آن امن نیست، انتقال خون داشته اید (تزریق خون در ایران بسیار ایمن است)
• یک عفونت مقاربتی دیگر (STI) دارید. ممکن است همزمان با چندین بیماری مقاربتی مختلف آلوده شوید. داشتن یک بیماری مقاربتی می تواند خطر ابتلا به اچ آی وی و انتقال آن را به شریک جنسی شما افزایش دهد.

مراحل بیماری در بدن

از زمان ورود عفونت به بدن تا تشخیص ایدز ممکن است 10 تا 12 سال طول بکشد. در این دوره، ویروس قادر است سیستم ایمنی را به طور کامل از کار بیندازد. ایدز چندین مرحله دارد:

• دوره کمون از 2 تا 12 هفته (نفوذ ویروس به لنفوسیت T) است.
• مرحله حاد از 3 تا 6 هفته است (بار ویروسی افزایش می یابد).
• مرحله نهفته حدود 8-10 سال است (HIV تکثیر می شود و با سیستم ایمنی مبارزه می کند).
• مرحله پیش از ایدز از 1 تا 2 سال است (سرکوب ایمنی سلولی).
• ایدز با تمام تظاهرات آن در یک دوره 1-2 ساله.

پیشگیری از ایدز

عفونت HIV را می توان با کمک آزمایشی به نام ELISA که مخفف «Enzyme Linked Immuno Sorbent Assay» است شناسایی کرد. ایدز تا کنون غیر قابل درمان است. بنابراین، پیشگیری از HIV عاقلانه ترین گزینه است. همانطور که در مورد علل ایدز صحبت کردیم، می توان از آنها پیشگیری کرد.

در اینجا نحوه کاهش احتمال ابتلا به HIV آورده شده است:

• برای رابطه جنسی همیشه از کاندوم استفاده کنید.
• هرگز از سوزن، سرنگ یا سایر تجهیزات تزریقی مشترک استفاده نکنید.
• مطمئن شوید که تمام خالکوبی ها، سوراخ کردن و سایر روش ها با تجهیزات استریل شده انجام می شود.
• مطمئن شوید که شما و همسرتان آزمایش داده اید و از وضعیت HIV یکدیگر آگاه هستید.
• اگر به طور منظم با افراد مختلف رابطه جنسی گاه به گاه دارید، به طور منظم معاینات STI را انجام دهید.
• از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی که ممکن است روی آنها خون باشد، مانند مسواک یا تیغ خودداری کنید.
• از پروفیلاکسی قبل از مواجهه (PrEP) یا پیشگیری پس از مواجهه (PEP) به طور موثر استفاده کنید.

عامل مهم دیگر آگاهی از ایدز است. از آنجایی که تنها با تماس فیزیکی سرایت نمی کند، افراد آلوده نباید مورد تبعیض قرار گیرند و باید به شیوه ای دوستانه با آنها رفتار شود.

چه زمانی باید آزمایش HIV بدهم؟

اگر فکر می کنید ممکن است HIV داشته باشید یا در خطر ابتلا به HIV هستید، با پزشک خود در مورد انجام آزمایش صحبت کنید. برخی از افراد در معرض خطر باید به طور مرتب آزمایش شوند.

شما باید آزمایش HIV بدهید اگر:

• رابطه جنسی محافظت نشده (واژینال یا مقعدی) با شریکی داشته اید که وضعیت HIV نامشخص است یا دارای بار ویروسی قابل تشخیص است.
• رابطه جنسی محافظت نشده (واژینال یا مقعدی) با فردی از کشوری داشته اید که نرخ بالای عفونت HIV دارد.
• شریک جنسی شما اخیراً به کشوری سفر کرده است که نرخ بالای عفونت HIV دارد و ممکن است در آنجا رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشد.
• تا به حال از تجهیزات تزریق مشترک استفاده کرده اید.

تشخیص زودهنگام مهم است و می تواند دوره طولانی مدت بیماری را بهبود بخشد. با پزشک خود در مورد آزمایش سایر بیماری های مقاربتی همزمان صحبت کنید.

لیست مراکز انجام رایگان تست اچ آی وی را در اینجا می توانید ببیند.

پرسش و پاسخ

آیا ایدز از طریق بزاق منتقل می شود؟

نه، اینطور نیست. شما نمی توانید عفونت را از طریق بزاق، عرق، ادرار یا اشک دریافت کنید. منی، خون و ترشحات واژن خطرناک هستند.

چگونه متوجه می شوید که ایدز دارید؟

باید به اولین علائم ایدز توجه کنید که اغلب با سایر بیماری های عفونی اشتباه گرفته می شود. برای آرامش خاطر و رفع اضطراب انجام آزمایشات منظم توصیه می شود.

آیا سندرم نقص ایمنی قابل درمان است؟

تاکنن درمان کامل این بیماری امکان پذیر نیست. دارو برای مهار فعالیت و تکثیر HIV استفاده می شود و در نتیجه شروع آخرین مرحله بیماری را به تاخیر می اندازد.