آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) چیست؟

آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) یک آزمایش خون رایج است که برای بررسی عملکرد صحیح کلیه ها انجام می شود. این آزمایش اساساً تعداد نیتروژن اوره در خون را اندازه گیری می کند تا بیماری های مربوط به آن را پیدا کند. این آزمایش با پیشرفته ترین دستگاه ها و محرب ترین نیروها در آزمایشگاه آلبرت انجام می شود. اگر هم شرایط مراجعه به آزمایشگاه را ندارید می توانید با پر کردن فرم نمونه گیری در منزل، درخواست انجام آزمایش را در منزل یا محل کارتان دهید. 

آزمایش bun چیست؟

آزمایش BUN یک روش تشخیصی برای بررسی سلامت کلیه ها است. کبد پروتئین های موجود در غذای شما را تجزیه می کند. در حین انجام این کار، کبد نیتروژن اوره خون می سازد که BUN نیز نامیده می شود. کبد؛ BUN را در خون آزاد کرده که در نهایت به کلیه ها می رسد. زمانی که کلیه ها سالم باشند، BUN را خارج می‌کنند (از طریق ادرار) و معمولاً مقدار کمی از آن در خون باقی می‌ماند.

با این حال، اگر کلیه ها به درستی کار نکنند، سطح نیتروژن و اوره در خون فرد افزایش می یابد. اگر نیاز دارید که مقدار دقیق اوره موجود در خون خود را بدانید، باید آزمایش نیتروژن اوره خون را انجام دهید که به طور خلاصه BUN نامیده می شود.

سطح اوره و نیتروژن در مواردی همچون مشکلات کلیوی، بیماری های قلبی و کم آبی بیشتر خواهد بود.  اما سطح BUN در بیماران مبتلا به بیماری های کبدی کمتر است. تست BUN؛ تست نیتروژن اوره و سرم BUN نیز نامیده می شود.

آزمایش نیتروژن اوره خون برای چه مواردی استفاده می شود؟

آزمایش BUN می تواند به تشخیص اختلال مرتبط با کلیه کمک کند. این تست بخشی از پانل متابولیک جامع (CMP) معروف است.

هدف از آزمایش نیتروژن اوره

آزمایش BUN معمولا به عنوان بخشی از آزمایش چکاپ کامل است. اما اگر پزشک مشکوک به بیماری کلیوی باشد آن را به تنهایی تجویز می کند. به طور کلی، بیماری های کلیوی هیچ شاخص اولیه ای را نشان نمی دهند. بنابراین، باید بررسی کنید که آیا مشکل کلیوی ارثی، فشار خون بالا، بیماری قلبی یا دیابت دارید. همچنین اگر احساس ادرار مکرر، خستگی، خارش، مشکل در خواب، گرفتگی عضلات یا تورم در پاها و مچ پا دارید، این آزمایش ممکن است توصیه شود.

آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) به اهداف مختلفی کمک می کند. اهداف اولیه آزمایش خون BUN عبارتند از:

ارزیابی عملکرد کلیه: تست BUN میزان عملکرد کلیه ها را ارزیابی می کند. سطح نیتروژن اوره در خون را اندازه گیری می کند و افزایش سطح BUN ممکن است نشان دهنده اختلال در عملکرد کلیه باشد. می تواند به تشخیص بیماری های حاد یا مزمن کلیوی و نظارت بر پیشرفت این شرایط کمک کند.

• نظارت بر بیماری کلیوی: برای افرادی که قبلاً بیماری کلیوی داشته اند، تست BUN برای نظارت بر پیشرفت بیماری و ارزیابی اثربخشی درمان و مداخلات استفاده می‌شود.
• تشخیص کم آبی بدن: کم آبی می تواند سطح BUN را به دلیل غلظت اوره در جریان خون افزایش دهد. تست BUN می تواند به شناسایی کم آبی بدن و راهنمایی درمان مناسب کمک کند.
• ارزیابی رژیم های غذایی با پروتئین بالا: رژیم های غذایی با پروتئین بالا گاهی اوقات می تواند منجر به سطوح بالای BUN شود که لزوماً نشان دهنده مشکلات کلیوی نیست. تست BUN می تواند به پزشک کمک کند تا تاثیر انتخاب های غذایی بر سطوح BUN را ارزیابی کنند.
• کمک به تشخیص: سطوح غیر طبیعی BUN می تواند یک شاخص مفید در تشخیص بیماری های مختلف مانند بیماری کلیوی، نارسایی قلبی، انسداد مجاری ادراری، خونریزی گوارشی و برخی اختلالات متابولیک باشد.
• ارزیابی عملکرد کبد: در حالی که عملکرد اولیه تست BUN ارزیابی عملکرد کلیه است، می تواند اطلاعاتی در مورد عملکرد کبد نیز ارائه دهد، زیرا کبد پروتئین هایی را تولید می کند که به اوره تجزیه می شوند.

سطوح غیرطبیعی BUN ممکن است خطرات و علل بالقوه سلامتی مختلفی داشته باشد، و آزمایش‌های اضافی و ملاحظات سابقه پزشکی اغلب برای تعیین شرایط خاص ضروری است.

آمادگی برای آزمایش خون BUN

معمولاً آزمایش نیاز به آمادگی خاصی ندارد، اما دستورالعمل‌های خاصی وجود دارد که باید قبل از انجام آزمون BUN رعایت کنید.

• ناشتا: لازم نیست قبل از آزمایش ناشتا باشید. به طور کلی می توانید مانند قبل از آزمایش غذا بخورید و بنوشید.
• داروها: پزشک خود را در مورد هر دارویی که مصرف می کنید مطلع کنید، زیرا برخی از داروها می توانند بر سطح BUN تأثیر بگذارند.
• هیدراتاسیون: قبل از آزمایش هیدراته بمانید. کم آبی می تواند بر سطوح BUN تأثیر بگذارد، بنابراین مانند معمول آب بنوشید، مگر اینکه دستورالعمل خاصی برای محدود کردن مصرف مایعات دریافت کرده باشید.

گزارش های آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) چه چیزی را نشان می دهد؟

گزارش های آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) اطلاعاتی در مورد غلظت نیتروژن اوره در خون شما ارائه می دهد. در اینجا چیزی است که گزارش های آزمایشی شما نشان می دهد:

• سطوح BUN معمولی: محدوده مرجع برای سطوح BUN می تواند از یک آزمایشگاه به آزمایشگاه دیگر متفاوت باشد، اما معمولاً در محدوده 6 تا 24 میلی گرم در دسی لیتر (2.1 تا 8.5 میلی مول در لیتر) قرار می گیرد.
• سطوح بالای BUN: نتایج بالای آزمایش خون BUN ممکن است شرایطی مانند بیماری کلیوی، کم آبی، رژیم غذایی با پروتئین بالا و برخی داروها را نشان دهد.
• سطوح پایین BUN: پایین بودن آزمایش خون BUN نیز ممکن است قابل توجه باشد و ممکن است با بیماری شدید کبد، سوء تغذیه و هیدراتاسیون بیش از حد همراه باشد.

پزشک شما سابقه پزشکی، سایر نتایج آزمایش، و علائمی را که ممکن است در هنگام تفسیر نتایج آزمایش BUN تجربه کنید، در نظر می‌گیرد. هر گونه ناهنجاری قابل توجه در سطح BUN ممکن است باعث بررسی بیشتر شود، به طور بالقوه شامل آزمایش خون اضافی و آزمایش ادرار برای تعیین علت زمینه ای و درمان مناسب در صورت لزوم است.

چه کسانی باید آزمایش نیتروژن اوره دهند؟

آزمایش خون BUN به دلایل مختلف توصیه می شود:

• نظارت بر عملکرد کلیه
• ارزیابی کم آبی بدن
• ارزیابی علائم بیماری کلیوی
• نظارت بر اثرات داروها
• ارزیابی عملکرد کبد
• ارزیابی میزان مصرف پروتئین
• چکاپ روتین سلامتی

علائم رایج مربوط به BUN غیر طبیعی چیست؟

سطوح غیر طبیعی BUN، چه سطوح بالا یا پایین، می تواند با شرایط پزشکی مختلف مرتبط باشد. در اینجا برخی از علائم رایج مربوط به شرایطی وجود دارد که می تواند باعث ایجاد سطح غیر طبیعی BUN شود:

سطوح بالا BUN (هیپراوریسمی):

• خستگی: افراد مبتلا به اختلال عملکرد کلیه یا سایر شرایطی که باعث سطوح بالای BUN می شوند ممکن است دچار خستگی و کمبود انرژی شوند.
• ادم (تورم): تورم در مچ پا، ساق پا یا سایر قسمت های بدن می تواند به دلیل اختلال در عملکرد کلیه ایجاد شود.
• تغییرات در ادرار: اختلال در عملکرد کلیه ممکن است باعث افزایش دفعات ادرار، کاهش خروجی ادرار یا تغییر در رنگ و قوام ادرار شود.
• تهوع و استفراغ: مشکلات کلیوی ممکن است منجر به تجمع مواد زائد در خون شود و باعث تهوع و استفراغ شود.
• خارش پوست: خارش اورمیک یا خارش می تواند نشانه ای از اختلال عملکرد کلیه و افزایش سطح BUN باشد.

کاهش سطح BUN (هیپورمی):

• ضعف: سطوح پایین BUN می تواند با سوء تغذیه و کمبود پروتئین همراه باشد که منجر به ضعف و خستگی عضلانی می شود.
• ادم (تورم): کمبود شدید پروتئین ممکن است باعث احتباس مایعات و تورم در بدن شود.
• کمبودهای تغذیه ای: دریافت ناکافی پروتئین می تواند منجر به کمبودهای مختلف رژیم غذایی شود که به طور بالقوه منجر به علائمی مانند ریزش مو، شکنندگی ناخن ها و بهبود ضعیف زخم می شود.
• سردرگمی ذهنی: در موارد شدید کمبود پروتئین، افراد ممکن است علائم شناختی مانند گیجی و مشکل در تمرکز را تجربه کنند.
• علائم گوارشی: افراد مبتلا به سوء تغذیه با پروتئین ممکن است مشکلات گوارشی، از جمله اسهال یا کاهش وزن را تجربه کنند.

همچنین بخوانید: علت افزایش آنزیم های کبدی چیست؟

چگونه نیتروژن غیر طبیعی اوره خون را درمان کنیم؟

• رژیم غذایی و مدیریت مایعات: رژیم غذایی و مصرف مایعات خود را بر اساس سطح BUN خود تنظیم کنید. کاهش مصرف پروتئین می تواند سطوح نیتروژن اوره را کاهش دهد، اگرچه این کار باید تحت نظر یک پزشک  یا متخصص تغذیه انجام شود تا از کمبودهای تغذیه ای جلوگیری شود.
• مدیریت دارو: اگر سطوح غیر طبیعی BUN به دلیل یک بیماری خاص یا داروها باشد، با پزشک خود برای مدیریت مشکل زمینه ای مشورت کنید.
• اقدامات حمایتی کلیه: برای مسائل مربوط به کلیه، اقدامات حمایتی از عملکرد کلیه، مانند مدیریت فشار خون و حفظ یک سبک زندگی سالم، مهم هستند.
• حمایت تغذیه ای: اگر نیتروژ غیرطبیعی به سوء تغذیه یا دریافت ناکافی پروتئین مرتبط باشد، حمایت تغذیه ای ضروری است. یک متخصص تغذیه می تواند به ایجاد یک برنامه غذایی متعادل که شامل پروتئین کافی باشد کمک کند.
• معاینات منظم سلامت: نظارت منظم بر سطوح BUN برای ارزیابی اثربخشی درمان و اطمینان از بازگشت سطوح به محدوده طبیعی مهم است.

نتیجه گیری

آزمایش نیتروژن اوره خون معمولاً برای یافتن مشکلات کلیه انجام می شود. اما نتیجه باید در مقایسه با سایر آزمایشات در نظر گرفته شود. بنابراین همیشه توصیه می شود که آزمایش را در آزمایشگاه های مورد اعتماد انجام دهید و با یک متخصص مشورت کنید تا ایده روشنی از مشکلات بدن خود داشته باشید.